Az tehlikeli işyerleri iş güvenliği 2025’ten itibaren büyük önem kazanarak ilerliyor. Az tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu 1 Ocak 2025’ten itibaren geçerli. Ek olarak az tehlikeli işyerinde işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu da işverenlerin aklına birçok soruyu beraberinde getirdi. Bu yüzden yazının devamında az tehlikeli iş yerlerinin ne anlama geldiğini açıkladıktan sonra 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerleri yönetmelik detaylarını anlaşılır şekilde özetlemek istedik.
İçindekiler
Az Tehlikeli İşyeri Nedir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirlediği iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerine göre az tehlikeli iş yerleri; iş sağlığı ile güvenliği açısından en düşük risk grubunda yer alan iş yerlerini ifade eder. Çalışanların iş kazası veya meslek hastalığına maruz kalma olasılığının oldukça düşük olması sebebiyle düşük risk faaliyetleri içerir.
Çoğunlukla masa başı veya düşük fiziksel risk barındıran işler olduğu için ofis, eğitim, perakende ticaret gibi sektörleri kapsar. Örneğin, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerine kıyasla iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurmada esneklik söz konusu iken daha az İSG yükümlülüğüne sahiptir.
Az Tehlikeli İşyerleri Nelerdir?
Aşağıdaki sektörler az tehlikeli iş yerlerine örnek gösterilebilir:
- Ofisler, büro işleri
- Eğitim kurumları (okullar, üniversiteler)
- Bankalar, finans kurumları
- AVM’lerdeki giyim mağazaları, marketler
- Hizmet sektörü (berberler, güzellik salonları vb.)
- Restoran, kafeler (mutfak kısmı hariç)
Az Tehlikeli İşyeri Kodu Nedir?
Az tehlikeli işyeri sınıfı faaliyet veya NACE kodu olarak adlandırılan numaralandırma sisteminde belirtilir. İş yerinin az tehlikeli olup olmadığını vergi levhasındaki NACE kodundan öğrenmek mümkündür. Buna göre bazı az tehlikeli sınıfına ait NACE kodlarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
Az Tehlikeli İşyerlerinde İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Zorunluluğu
İşletmelere İSG Hizmetleri Yönetmeliği’ne istinaden 1 Ocak 2025 itibariyle yeni yükümlülükler getirilmiştir. 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi hizmeti almak zorundadır. 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerleri yönetmelik çerçevesi aslında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa dayanıyor. 2023’teki düzenleme 2025’e ertelenmişti, ancak sürenin uzatılmaması nedeniyle uygulama artık yürürlüğe girdi.
Öte yandan işverenler, çalışanları arasından uygun niteliklere sahip birini görevlendirebilir. İş yerinde bu niteliklere sahip biri yoksa, işveren bu hizmetleri Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) veya Çalışan Sağlığı Merkezlerinden (ÇASMER) alabilir. İSG hizmeti almayan işyerlerine 88.663 TL ceza uygulanacağı belirtilmiştir. Yönetmeliğin aşağıdaki bazı kolaylaştırılmış uygulamaları da söz konusu:
- Küçük işletmelere esneklik sağlamak için işveren veya vekili, İSG eğitimini tamamlayarak sınavdan geçerse, iş güvenliği hizmetlerini kendisi yürütebilir. Böylece işe giriş/periyodik muayeneler ve ölçümler hariç tüm İSG hizmetlerini üstlenebilir.
- Az tehlikeli işyeri İSG eğitimi uzaktan, yüz yüze veya açık öğretim olabilir. Öte yandan az tehlikeli eğitim süresi 16 saat olmalıdır.
- Sınavdan 100 üzerinden en az 50 puan alınmalıdır.
- İşveren veya vekili, çalışan başına aylık en az 10 dakika İSG hizmetlerine vakit ayırmak zorundadır.
- Onaylı defter tutulması zorunlu değil, ancak kanuni belge ve kayıt yükümlülükleri devam eder.
- İşveren veya vekilin İSG-KATİP sistemine kaydolması zorunludur.
Az Tehlikeli İşyeri Güvenliği Kapsamında İşverenlerin Yükümlülükleri Nelerdir?
Az tehlikeli işyerlerinde İSG yönetmeliği işverenlere aşağıdaki ek yükümlülükleri getirir:
- İşveren, İSG hizmetlerini çalışanlara ek mali yük getirmeyecek şekilde sunmalıdır.
- OSGB veya ÇASMER’den hizmet alıyorsa, araç, gereç, mekân, zaman gibi tüm ihtiyaçları karşılamak durumundadır.
- İş kazası veya meslek hastalığı durumunda, ihmal belirlenirse iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi genel müdürlüğe bildirilmelidir.
- İSG ile ilgili bilgileri İSG-KATİP üzerinden bakanlığa bildirme zorunluluğu var.
- İşyerinin tehlike sınıfı değişirse veya çalışan sayısı 50’nin üzerine çıkarsa, 30 gün içinde gerekli atamalar yapılmalıdır.
10’dan Az İşçi Çalıştıran Az Tehlikeli Yerlerde İş Güvenliği Nasıl Olacak?
Yayınlanan yönetmelik gereği getirilen işveren yükümlülükleri 50’den az işçi çalıştıran tüm işletmeler için geçerlidir. Dolayısıyla 10 kişiden az çalışanı olan şirketlerde de aynı yaptırımlar söz konusudur.
Az Tehlikeli İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi Kaç Yılda Bir Yapılır?
Az tehlikeli işletmelerde risk değerlendirmesi en geç 6 yılda bir yenilenmelidir. Ancak İşyerinin taşınması veya yer değişikliği, yeni makine, yeni teknoloji veya üretim sürecindeki değişiklikler, ciddi iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelirse, mevzuattaki değişiklik olursa ve denetim neticesinde risk değerlendirmesinin yetersiz olduğunun tespit edilirse risk değerlendirmesi tekrarlanır.
Özetle küçük işletmelerdeki işverenler ya bir uzman görevlendirmek ya da kendileri eğitim alıp bu hizmeti üstlenmek durumundadır. OSGB, ÇASMER gibi kurumlardan hizmet alabilirler. İSG-KATİP sistemine kayıt zorunlu olurken yükümlülüklere uyulmaması halinde ciddi cezalar söz konusu.
İlginizi çekebilir:
