Sermayeniz ile şirket açmayı düşünüyorsanız kurumlar vergisi mükellefi olmaya daha uygun olabilirsiniz. Anonim, limited gibi pek çok işletme türü bu tür mükellef grubunda yer alır. Kurumlar vergisi mükellefleri adından da anlayabileceğiniz gibi kurumlar vergisi ödemekle mükellef olanlar anlamına gelir. Okumaya devam ederek konuyla ilgili derin bakış açısı kazanırken şirket kurmadan önce ve yeni işe başlama sürecinde bilmeniz gereken 10 hususu öğrenebileceksiniz.
İçindekiler
Kurumlar Vergisi Mükellefleri Kimlerdir?
Hak ve ödevleri 5520 sayılı kurumlar vergisi, vergi usul ve gelir vergisi kanunları çerçevesinde değerlendirilen kurumlar vergisi mükellefi kavramı, kazancını kurumlar vergisi ile beyan edip ödeyen tüzel kişilikleri ifade eder. Kurumlar vergisinden tam mükellef olan Türkiye’de kurulan şirketler, dünyadaki kazançlarının tamamı üzerinden vergi öder. Dar mükellefler ise Türkiye’de faaliyet gösterirken merkezleri yurt dışında olduğu için, sadece Türkiye’deki kazançlarından sorumludurlar. Buna göre aşağıdaki kurum ve kuruluşlar kurumlar vergisi mükellefidir:
- Sermaye şirketleri: Anonim, limited, kooperatif ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler
- İktisadi kamu kuruluşları: Devlete, belediyelere dahil diğer kamu tüzel kişilerine ait iktisadi faaliyette bulunan kuruluşlar (Örneğin, kamu bankaları, belediye işletmeleri vb.)
- Dernek/vakıflara ait ticari, sınai, zirai işletmeler
- İş ortaklıkları: İki veya daha fazla şirketin bir araya gelerek belli bir projeyi gerçekleştirmek için oluşturduğu iş ortaklıkları
- Ticari faaliyet yürüten ve ortakları dışındaki kişilerle iş yapan kooperatifler
Kurumlar Vergisi Mükellefi için Yeni İşe Başlarken Önemli 10 Nokta
Vergi kanunlarına göre mükelleflerin yerine getirmesi gereken bazı yükümlülükler vardır. Önemli 10 nokta şöyledir:
- Bildirilmesi zorunlu hususlar:
Ticaret siciline tescil edilen işlemler için ayrıca vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek yoktur.
- İşe başlama: İşe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde bildirilmelidir.
- İşi bırakma veya değişiklik: İş yeri adresi değişikliği gibi durumlar 1 ay içinde bildirilmeli.
- Yeni inşaatlar: Yeni yapılan binalar, 2 ay içinde vergi dairesine bildirilmelidir.
2. Defter tutma ve belge saklama:
Vergi Usul Kanunu’na göre defter tutmak zorunludur. Defter ve belgeler 5 yıl boyunca saklanmalıdır. e-Defter kullananların kağıt ortamında defter saklamasına gerek yoktur.
3. Defter tasdiki:
Bazı defterlerin kullanılmadan önce tasdik edilmesi gerekir. Bunlar arasında yevmiye, envanter ve imalat defterleri yer alır. e-Defter kullananlar için tasdik zorunluluğu yoktur.
4. Belge düzenleme zorunluluğu
Mükellefler, ticari faaliyetlerine uygun şu belgeleri düzenlemek zorundadır: Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, perakende satış fişi, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi vb. e-Belge uygulamasına geçenler ise, e-irsaliye, e-arşiv fatura, e-fatura gibi belgeleri kullanmalıdır.
5. Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (YN ÖKC) kullanımı:
Perakende satış yapan mükellefler, faturaya tabi olmayan satışları için YN ÖKC veya Güvenli Mobil Ödeme Sistemi (GMÖEBYS) kullanmak zorundadır.
6. Vergi beyannamesi ile bildirimler
“Kurumlar vergisi mükellefleri hangi beyannameleri verir?” oldukça merak konusudur. Öncelikle tüm beyannameleri elektronik ortamda vermek vermek zorunda olduğunuzu hatırlatmak gerekir. Belirtilen tarihlerde kurumlar vergisi, geçici vergi, KDV ve muhtasar beyannamelerini e-Beyanname ile göndermelisiniz.
7. Vergi levhası zorunluluğu
Vergi levhası almak ve iş yerinde bulundurmak zorunda olduğunuz gibi her yıl mayıs sonuna kadar elektronik ortamdan indirmeniz gerekir.
8. Tahsilat/ödeme tevsik zorunluluğu
Belirli tutarın üzerindeki tahsilat ve ödemelerin bankalar veya PTT aracılığıyla yapılması zorunludur. 30.000 TL üzeri tahsilat ve ödemeler banka veya finans kuruluşları aracılığıyla yapılmalıdır. Kira ödemeleri, miktarına bakılmaksızın banka veya PTT üzerinden yapılmalıdır.
9. Elektronik tebligat
Elektronik tebligat sistemini kullanmak zorundadır. İşe başlama tarihinden itibaren 15 gün içinde e-Tebligat’a başvurmalıdır.
10. Vergi ödeme
Borç sorgulama, ödeme, sicil bilgilerine erişim gibi işlemler Dijital Vergi Daire’sinden veya anlaşmalı bankalar ve PTT üzerinden gerçekleştirilebilir.
Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Hakları Nelerdir?
Ödevleriniz kadar hangi haklara sahip olduğunuzu bilmek faydalı olabilir. Vergi kanunları çerçevesinden sunulan haklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Pişmanlıkla beyan: Vergi hatasını kendiliğinden bildiren mükellef, ceza almadan borcunu ödeyebilir.
- Düzeltme talebi: Vergi dairesinin yaptığı hatalı işlemler için düzeltme talep edilebilir.
- Cezalarda indirim: Bazı koşullar altında cezalarda indirim yapılabilir.
- Şikâyet yoluyla müracaat: Haksız vergi veya cezalara karşı şikâyette bulunulabilir.
- Uzlaşma: Vergi ve cezalar konusunda vergi idaresiyle uzlaşma yapılabilir.
- Özelge: Mükellef, vergiyle ilgili durumunu önceden öğrenmek için Gelir İdaresi’nden görüş alabilir.
- Dava Açma: Vergi kararlarına karşı hukuki yollara başvurulabilir.
- Kanun yolundan vazgeçme: Vergi mahkemelerinde dava açmadan cezanın %50’sini ödeyerek süreci sonlandırma hakkı vardır.
- Tecil–taksitlendirme: Vergi borçları belirli koşullarla taksitlendirilebilir.
- Mahsup ve iade: Fazla veya yanlış ödenen vergiler mahsup edilebilir veya iade alınabilir.
- Kurumlar vergisi uyumlu mükellef indirimi: Vergiye uyumlu mükelleflere, yıllık verginin %5’i kadar indirim sağlanır.
- Ödeme emrine itiraz: Haksız bir ödeme emriyle karşılaşan mükellef, buna itiraz edebilir.
Kurumlar vergisi mükellefi nasıl olunur, aşağıdaki içeriklere tıklayarak öğrenebilirsiniz:
Aşağıdaki konular da ilginizi çekebilir:
e-Fatura Başvurusu Nasıl Yapılır?
