İlk kez sigortalı işçi çalıştırmak istiyorsunuz. İşletmenizi büyütmek veya yoğun işlerinize destek olmak adına artık yanınıza bir çalışan almanız gerektiğini fark ettiniz. Peki, sigortalı bir işçi çalıştırmak ne anlama gelir? Sigortalı işçinin aylık maliyeti ne kadar olur? Hangi belgeleri hazırlamanız gerekir? Sigortasız işçi çalıştırırsanız ne gibi risklerle karşılaşırsınız? Birçok işveren açısından kafa karıştırıcı görünen bu süreç, aslında doğru bilgiyle oldukça basit ve yönetilebilir. Bu yazıda, sigortalı işçi maliyeti hesaplamasından yasal zorunluluklara, teşviklerden belge yönetimine kadar her detayı bulabilirsiniz.
İçindekiler
Sigortalı İşçi Maliyeti Ne Kadar?
Bir işyeri sahibi olarak yanınıza birini almanın zamanı geldiğini biliyorsunuz. İşler yoğunlaştı, tek başınıza yetişemiyorsunuz. Ama aklınızda da şu soru var: “Sigortalı bir çalışan almak bana ne kadara mal olur? Ayda kaç TL ödemem gerekir? Vergisi, primi ne kadar?”
İşte küçük işletmelerin, esnafın, kafe, restoran, atölye ve ofislerin en çok merak ettiği bu sorunun cevabını 2025 güncel rakamlarıyla sizin için netleştirdik. Bir çalışanı sigortalı yaptığınızda sadece maaş vermiyorsunuz. Devlete ödemeniz gereken aşağıdaki yasal prim ve vergileri ödemeniz gerekir:
- Brüt maaş (İşçinin SGK’ya bildirilen toplam ücreti)
- SGK işveren payı (Emeklilik, sağlık primi gibi)
- İşsizlik sigortası (İşçinin devlet güvencesi)
- Damga vergisi
- Gelir vergisi stopajı
- Net maaş (Çalışanın eline geçen tutar)
İşçiye ödenecek maaş arttıkça prim ve vergilerle birlikte toplam maliyet de artar. Her yıl sonu asgari ücret komisyonunun belirlediği tutarlara göre yeni yılın iş veren masrafları açıklanır. 31 Aralık 2025’e kadar geçerli asgari ücret sigortalı işçi maliyeti 2025 rakamlarını aşağıdaki tablodan görebilirsiniz:
Sigortalı İşçi Çalıştırmak Zorunlu mu?
Türkiye’de bir çalışanı yasal olarak işe aldığınızda sigortalı göstermek zorundasınız. Sigortasız (kayıt dışı) işçi çalıştırmak ağır para cezalarına ve hukuki yaptırımlara sebep olur. Bununla birlikte deneme süresi bile olsa, çalışanı ilk işe aldığınız günden itibaren sigorta kaydını yaptırmalısınız. Sigortasız işçi çalıştırmanın cezası oldukça ağırken aşağıdaki sorunlarla da karşılaşırsınız:
- Tespiti halinde her sigortasız işçi başına asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.
- İş kazası olursa, tüm hastane ve maaş masrafları size rücu edilir.
- Geçmişe dönük prim borçları faizi ile istenir.
- Vergi ile SGK denetimlerinde çok yüksek ceza ve sicil kaydı oluşur.
Sigortalı İşçi Çalıştırmak için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Çalışanı işe aldığınız zaman yapmanız gereken ilk şey SGK iş yeri dosyası açmaktır. Öncelikle bunun için e-SGK’ya işletme kaydı yapmanız gerekir. İşe alacağınız çalışan için e-SGK sistemi üzerinden, işe başlamadan en geç 1 gün önce “İşe Giriş Bildirgesi” vermelisiniz. Ardından sisteme çalışanın meslek kodunu da doğru girmeniz kritik öneme sahiptir. Sonrasındai aşağıdaki sigortalı işçi çalıştırmak için gerekli belgelerin bazıları işe giriş sırasında bazılarını ise aylık takip etmeniz gerekir:
Sigortalı İşçi Çalıştırma Şartları Nelerdir?
Türkiye’de yasal olarak işçi çalıştırmak için aşağıdaki şartları yerine getirmeniz gerekir:
- e-SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) iş yeri kaydı açtırmak
- İşçiye ait evrakları toplayarak özlük dosyası oluşturmak (Kimlik, adli sicil kaydı, diploma/mesleki yeterlilik belgesi, ikametgah)
- SGK’ya işe giriş bildirgesi vermek
- Yazılı iş sözleşmesi imzalamak (İşçi ve işveren karşılıklı imzaladığı bu sözleşmede işin tanımı, maaş, mesai saatleri, izin hakları açıkça yazılmalıdır)
- Maaş ödemelerini bankadan yapmak
- Aylık SGK prim bildirimlerini zamanında vermek
- Aylık ücret bordrosu hazırlamak
- İşçinin çalışma saatleri, yıllık izinleri, fazla mesaileri kayıt altına alınmalı
- Özellikle inşaat, imalat, atölye, restoran mutfakları gibi riskli sektörlerde İSG eğitimi
Sigortalı İşçi Çalıştırma Yaşı Kaç?
Normal işçi (Tam zamanlı, sigortalı) çalıştırmak için en az yaş sınırı 16 yaşını doldurmuş olmaktır. Ancak 15’i doldurmuş kişiler “hafif işler” kapsamında belirli şartlarla çalıştırılabilir. 18 altı çalışanlarda özel kurallar, sınırlamalar ve ek belgeler gereklidir.
Sigortalı İşçi Kaç Saat Çalışır?
Türkiye’de sigortalı bir işçi için haftalık yasal çalışma süresi en fazla 45 saattir. Bu süre genelde hafta içine bölünerek uygulanır: Günde 7.5 – 9 saat arasında çalışma olabilir. 7.5 saatten fazla çalışılan günlerde, işçinin onayıyla fazla mesai ücreti ödenmelidir. Veli/vasi onayı gerekirken ağır işler, gece çalışması, fazla mesai gibi uygulamalar yasaktır.
