UTTS nedir? Son dönemde işletmelerin aklında sıklıkla bu soru var. Çünkü T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı, UTTS uygulamasıyla kayıt dışı gelir ve gider belgelemenin önüne geçmeye çalışıyor. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi anlamına gelen projeyle her araca özel cihaz monte edilerek akaryakıt alımlarında plaka numarasının ÖKC fişinde yazması sağlanıyor. Dolayısıyla artık şirketler benzin istasyonlarından alınan plakasız fişleri gider gösteremeyecek. Yazının devamında UTTS nedir nasıl alınır kapsamlı öğrenirken tüm soru işaretlerine yanıt bulabileceksiniz.
İçindekiler
UTTS Nedir Ne İşe Yarar?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe adil rekabet ortamını koruyarak kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi amaçlayan bir sistemdir. Akaryakıt istasyonlarında pompalara entegre edilen ödeme kaydedici cihazlar aracılığıyla taşıt plaka bilgilerinin manuel girişini ortadan kaldırarak otomatik veri aktarımı sağlar.
Böylece satış işlemlerinde vergi güvenliği artırılıp denetim süreçleri daha etkin hale getirilir. UTTS, şeffaf ve güvenilir akaryakıt piyasası oluşturulmasına katkıda bulunurken, aynı zamanda usulsüzlüklerin önüne geçmeyi hedefler. Benzer açıdan, işletmelerin mali avantajlarını koruyarak sürece uyum sağlamalarına olanak tanınması da planlanıyor.
UTTS kaydını 31 Ocak 2025’a kadar tamamlayan mükellefler, montaj işlemlerini 30 Nisan 2025’e kadar gerçekleştirebilir. Bu dönemde, akaryakıt masrafları vergi indirimi kapsamında gider kaydedilmeye devam edilebilir.
Ancak, bu tarihe kadar kayıt yaptırmayan mükelleflerin UTTS’ye dahil olmadan yaptıkları akaryakıt alımları, vergi indiriminde dikkate alınmayacaktır. UTTS başvurusu sırasında takip etmeniz gereken adımları ayrıntılı öğrenmek için “UTTS Başvuru Nasıl Yapılır?” rehberini inceleyebilirsiniz.
UTTS Nasıl Çalışıyor?
Taşıtların yakıt depo girişlerine yerleştirilen Taşıt Tanıma Birimi (TTB), akaryakıt dolumu sırasında plaka bilgisini otomatik ileterek sürecin hem güvenli hem de hızlı gerçekleşmesini sağlar. Bilgi, UTTS’ye entegre diğer donanımlar aracılığıyla ödeme kaydedici cihaza aktarılır. Böylece manuel girişe gerek kalmadan işlemler doğru ve eksiksiz kaydedilir.
Sistem devreye alındığında, taşıtların plaka bilgileri otomatik okunup yakıt alımına dair veriler, YN Pompa ÖKC aracılığıyla eş zamanlı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ve akaryakıt dağıtım şirketlerinin veri tabanlarına aktarılacak. Bu dijital süreç, manuel veri girişinden kaynaklanabilecek hataları ve usulsüzlükleri önleyerek işlemlerin güvenilir biçimde gerçekleşmesini sağlayacak.
UTTS nedir özetle; UTTS, akaryakıt sektöründe adil rekabetin korunup kayıt dışı ekonomiyle mücadele edilmesi amacıyla hayata geçirilmiştir. Mevcut sistemde, pompa görevlileri araç plaka bilgilerini manuel girdiğinde, usulsüz fiş düzenlenmesi ve bunların gider gösterilmesi nedeniyle önemli vergi kayıpları yaşanır. UTTS sayesinde, akaryakıt istasyonlarında taşıt plakaları otomatik sisteme aktarılacak, böylece yanlış veya usulsüz fatura düzenlenmesinin önüne geçilecektir. Böylelikle her yıl devlet bütçesine büyük zarar veren vergi kayıpları engellenerek daha şeffaf bir akaryakıt piyasası oluşturulması sağlanacaktır.
UTTS Mevzuatı Nedir?
5 Ekim 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile sistemin kurulup işletilme yetkisi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir.
UTTS Tebliği kapsamında TTB takılması zorunlu taşıtlara ilişkin, sistem dışında düzenlenen belgeler, 213 sayılı Kanunun 227’nci maddesi gereğince vergi mevzuatı açısından geçersiz kabul edilecektir. Tebliğ, belge düzeninde standardizasyon sağlayarak vergi denetimini daha etkin hale getirmek amacıyla hayata geçirilmiştir. Tebliğ kapsamında;
- Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye ait taşıt sahiplerinin en geç 31 Ocak 2025’e kadar UTTS kaydının tamamlayıp 30 Nisan 2025’e kadar TTB’yi aracına taktırması gerekir.
- Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin ise en geç 31 Ocak 2025’e kadar UTTS kaydını yaptırarak en geç 30 Nisan 2025’te en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatlarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) taktırmaları zorunlu hale getirilmiştir.
UTTS nedir kimlere zorunlu daha detaylı bilgiye “UTTS Kimlere Zorunlu? UTTS Nedir?” başlıklı yazıdan ulaşabilirsiniz.
UTTS Nedir Nasıl Kullanılır?
TTB takılı bir taşıt, akaryakıt istasyonuna geldiğinde, TTO cihazı ile iletişim kurarak aracın kimlik bilgilerini güvenli şekilde alır. Bilgiler, Taşıt İstasyon Modülü (TİM) aracılığıyla UTTS veri merkezi ve GİB veri tabanı üzerinden doğrulanır.
Bilgiler onaylanınca Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz’a (YN Pompa ÖKC) iletilerek sistem yakıt dolumunu başlatır. Yakıt dolumu tamamlandığında UTTS Satış Fişi oluşturularak taşıt sahibine teslim edilir. Aynı anda, gerçekleştirilen tüm işlemler GİB veri tabanına otomatik aktarılır. Bu süreç, hem akaryakıt alımlarında güvenliği artırır hem de kayıt dışı işlemleri önleyerek sistemin şeffaflığını sağlamaya yardımcı olabilir.
