“Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi zorunlu mu?”, “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi nedir?” Son zamanlarda neredeyse tüm işletmeler bu konuları merak ediyor. Kısaca UTTS zorunluluğunun akaryakıt masraflarını gider göstermek isteyen her mükellef için geçerli olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Ulusal Taşıt Takip Sistemi, belirli araç gruplarının takibini yapmak ve mevzuata uyumlarını sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Bu çerçevede, bazı mükelleflerin sisteme kayıt olması gerekirken, bir kısmı da muaf tutulmuştur. Yazının devamında UTTS kimlere zorunlu, UTTS nedir, nereden alınır gibi sorulara daha detaylı yanıt alabilirsiniz.
İçindekiler
UTTS Kimlere Zorunlu?
1 sıra numaralı Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin yürürlüğe girmesiyle birlikte aşağıdakiler kayıt yaptırmalıdır:
- Ticari kullanımda olan kiralık veya şirket araçları için son tarih 31 Ocak 2025’tir.
- Bireysel olarak satın alınan sıfır kilometre araçlarda, 1 Temmuz 2025’ten itibaren tescil tarihinden sonraki bir ay içinde geçerli olacaktır.
- Akaryakıt dağıtım firmalarının tanıma sistemine dahil bireysel araçların uyumu için 30 Haziran 2025’e kadar süre tanınmıştır.
Özetle bu uygulama perakende akaryakıt satışı yapan ve akaryakıt dağıtım lisansına sahip şirketlere ek olarak filo ve taşıt sahiplerini de ilgilendirir. Perakende akaryakıt satışı yapan firmalar ve dağıtım lisansına sahip işletmeler, mevzuata uygun olarak en az bir akaryakıt pompasına Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi donanımı taktırmakla yükümlüdür.
Vergi beyanında akaryakıt masraflarını gider kaydeden tüm gerçek ile tüzel kişiler, araçlarına Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırmakla yükümlüdür. TTB, araçların yakıt depo girişine monte edilmelidir.
UTTS Nedir?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi ile aslında akaryakıt yönetiminde yeni bir dönem başlıyor. Güvenli, verimli ve tam kontrol altındaki akaryakıt tüketimi için devreye sokulmuştur. Plaka tanıma teknolojisiyle entegre çalışan bu akıllı sistem sayesinde, yakıt dolum işlemlerini otomatik hale getirip işletmelere ve bireysel kullanıcılara kolaylık sağlanması planlanır.
Filo yönetimini güçlendirip, maliyetleri düşürerek operasyonel verimliliği artırması öngörülür. Yakıt alım süreçlerini dijitalleştirerek, hem güvenliği en üst seviyeye çıkarabilir hem de tasarruf imkanı sunabilir. Bu anlamda akaryakıt istasyonları, işletmeler ve bireysel kullanıcılar için yepyeni bir çağ başlayacak gibi gözüküyor.
Araçların yakıt depo girişine monte edilen Taşıt Tanıma Birimi (TTB) aracılığıyla, dolum esnasında plaka bilgisinin otomatik algılanıp iletilmesi sağlanır. Bu bilgi, Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) aracılığıyla Taşıt İstasyon Modülü’ne (TİM) aktarılır. TİM üzerindeki modem sayesinde plaka bilgisi doğrudan Darphane’ye iletilir. Aynı anda, araç plakası otomatik pompa yazar kasaya işlenir. Böylece güvenli ve hızlı işlem gerçekleştirilebilir.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Kimleri Kapsıyor?
Şirketler ve işletmelerin, kendi adlarına kayıtlı veya kiraladıkları taşıtları kayıt ettirmeleri zorunludur. Taksi, kamyon, minibüs, otobüs, lojistik ve dağıtım araçları gibi ticari taşıtlar sisteme kayıt yaptırmalıdır. Vergi mükellefi bireyler (örneğin serbest meslek sahipleri, KOBİ’ler) iş amaçlı kullandıkları taşıtlarını da sisteme dahil ettirmelidir. Filolar yani, büyük şirketlerin çok sayıda araçtan oluşan filolar için de geçerlidir.
Türkiye’de akaryakıt satan tüm istasyonlar, pompa sistemlerine uyumlu otomasyon ekipmanlarını taktırmak zorundadır. En az bir pompa ünitesi sisteme uygun hale getirilmelidir. Özetle akaryakıt giderlerini vergisel avantaj (KDV, ÖTV indirimi) sağlamak amacıyla gider olarak göstermek isteyen tüm işletmeler dahil olmak zorundadır.
UTTS Ne Zaman Son?
Araç sahipleri, 31 Ocak 2025’e kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) siparişi verdiklerinde, montaj işlemlerini en geç 30 Nisan 2025’e kadar tamamlayabilirler. Ancak, 1 Şubat 2025’ten sonra verilen siparişlerde, TTB montajı yapılmadan akaryakıt harcamaları gider olarak gösterilemeyecektir.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kapsamında, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye ait olup iş amaçlı kullanılan araçların 31 Ocak 2025’e kadar kaydının yapılıp en geç 30 Nisan 2025’e kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) montajının tamamlanması gerekir.
Filo kiralama firmalarının ticari faaliyetlerinde kullandıkları araçlara TTB taktırma zorunluluğu bulunur. Bu çerçevede, montaj işlemi araç sahibi tarafından yaptırılmalıdır. Ayrıca, akaryakıt giderlerinin vergi beyanında kullanılabilmesi için bu sisteme uygun olarak düzenlenen fişlerin kullanılması şarttır.
UTTS’ye Kayıtlı Olmayan Araçlar Akaryakıt Alabilir mi?
TTB takılı olmayan araçlar akaryakıt alabilir, ancak buna ait fişler gider olarak beyan edilemez.
Şahıs Şirketleri de TTB Taktırmak Zorunda mı?
Şahıs şirketleri de ticari amaçla kullanılan araçlarına TTB taktırmakla yükümlüdür. Aksi takdirde, bu araçların akaryakıt masrafları vergi indirimi kapsamında değerlendirilemez.
UTTS Zorunlu mu Cezası Var mı?
1 Ocak 2025’a kadar Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kayıtlarınızı tamamlayabilirsiniz. Ancak avantajlı ücretlerden yararlanmak için acele etmeniz gerekir. 31 Aralık 2024’e kadar kayıt yaptıranlar, 2024 için geçerli hizmet bedeli üzerinden işlem yapacak. Eğer bu tarihten sonra, yani 1-31 Ocak 2025 arasında kayıt olursanız, 2025 hizmet bedeli uygulanacaktır.
Kayıt sonrası montaj süreci için 30 Nisan 2025’e kadar vaktiniz varken bu süreçte herhangi bir ceza uygulanmayacak. Tebliğde belirtilen sorumlulukları zamanında yerine getirmemeniz halinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamındaki ceza işlemlerle karşılaşmak mümkün.
Hangi Araç ve İşletmeler UTTS’den Muaf?
Diplomatik ve uluslararası kuruluşlara ait araçlar ile kamu kurumlarına ait olanlar Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kayıt zorunluluğundan muaftır. İlgili kuruluşlar aşağıdaki gibidir:
- Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı devletlerin diplomatik temsilcilikleriyle konsoloslukları
- Uluslararası anlaşmalar kapsamında vergi muafiyeti tanınan kuruluşlar
- Diplomatik statüye sahip kişi-kurumlar
- Ev sahibi hükümet anlaşmaları veya uluslararası sözleşmeler çerçevesinde Türkiye’de bulunan uluslararası kuruluşlar ile bu kuruluşların T.C. vatandaşı olmayan yöneticileri
- Genel bütçeye dahil devlet daireleri
- Özel bütçeli kamu idareleri ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar
- İl özel idareleri, belediyeler ile bunlara bağlı hizmet birimleri
- Mahalli idare birlikleri
UTTS Nereden Alınır?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi başvurusu için ilk adım, utts.gov.tr adresindeki başvuru portalına giriş yapmaktır. Başvuru süreci oldukça kolaydır. İşletmeler, sisteme kayıt olarak gerekli belgeleri (imza sirküleri, yetkilendirme belgeleri vb.) dijital ortamda yükleyerek işlemi başlatabilir. Yetkili kişiler, başvuru formunu doldurduktan sonra, sisteme evraklarını yükleyerek süreci tamamlar. Başvurunuz onaylandıktan sonra, TTB montajı için yetkili firmalara yönlendirilirsiniz.
İmza sirküleri ve beyanında bulunma işlemleri için gerekli bilgileri aşağıdaki başlıklara tıklayarak öğrenebilirsiniz:
