İçindekiler
İş fikirlerinizi hayata geçirdikten sonra gelirinizi resmi olarak belgeleyip vergisini ödemeniz gerekir; bu neredeyse her ülkede böyledir. Dolayısıyla şirket nasıl kurulur, girişimcilerin aklında hep büyük soru işaretlerinden birini olmuştur. Bununla birlikte kurmak istediğiniz şirket türüne bağlı olarak işlemlerin ve gerekli belgelerin değişmesi de esas karışıklığın nedeni olabilir. Yaşanan bu karışıklığı biraz daha netleştirmek için hazırladığımız içerik nasıl bir yol izlemeniz hususunda size ışık tutabilir. O zaman şirket nasıl kurulur aşamalarıyla birlikte inceleyelim.
Şirket Nasıl Kurulur?
Şirket kurmadan önce üç şeye karar vermelisiniz. Bunlardan ilki ticari faaliyetin tam olarak ne olacağını netleştirip ona göre bir iş planı hazırlamaktır. Zira vergi levhasında yazan NACE kodları şirketinizin amaç ve kapsamını belirleyecektir. Örneğin market, bakkal açarak gıda, içecek ağırlıklı perakende ticaret yapmayı düşünüyorsanız bu faaliyete karşılık gelen NACE kodu 47.11.01 olmalıdır; tüm kodların listesine ulaşmak için NACE kodları listesi bağlantısına tıklayabilirsiniz. İkinci olarak da; işyeri olarak dükkan mı kiralayacak, yoksa evinizi mi ofis göstereceksiniz ona karar vermeniz gerekiyor. Sonuncusu ise işletmenizi sermayeli veya sermayesiz mi kuracağınız. Sermayeniz varsa önünüzde limited ve anonim seçenekleri, yoksa da şahıs, yani adi şirket alternatifi yer alacaktır.
Şirket türünü de belirlemenin ardından artık vergi mükellefiyeti işlemlerini başlatırken istenen belgeleri hazırlamaya geçebilirsiniz. Şirket kurmak için gerekli belgeler -şirket türünde değişiklik gösterebilir- genellikle aşağıdaki gibidir:
- Şirket kuruluş sözleşmesi
- Şirketi kuran kişinin, varsa ortakların kimlik ve ikametgah belgeleri
- İşyerinin kira kontratı veya tapusu
- İmza sirküleri ve imza beyannamesi
Bu süreci kendiniz de üstlenebileceğiniz gibi, bir mali müşavirinizin olması ya da şirket kurma hizmetleri veren markalardan birini tercih etmeniz hem sizin adınıza işlemlerin daha sağlıklı yürütülmesi hem de hızlandırmak için elverişlidir. Şirket kuruluşu vergi dairesi ve ticaret sicil müdürlüklerine başvurusu olmak üzere 2 aşamalı bir süreçtir. Aslında Ticaret Bakanlığı’nın MERSİS’i kurmasıyla birlikte birçok prosedürün online halledilebilir hale gelmesi sayesinde fiziki başvurular azaltılmıştır. Kuruluş işlemleri çoğunlukla aşağıdaki gibi başlatılabilir:
- İlk olarak Ticaret Bakanlığı’na ait MERSİS sisteminden ücretsiz üyelik oluşturun. Kayıt ve diğer detaylar için “MERSİS No Nedir, Nasıl Alınır?” başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.
- Sistem üzerinden şirketlerin ticari sicil kayıt ettirilmesi gereken pek çok işlemi rahatlıkla yapılabilir. Siz de şirket ana sözleşmesini oluşturan ortaklar, amaç, konu, unvan, adres, NACE kodu, sermaye, payların dağılımı, yetkili bilgileri gibi başlıkları buradan doldurun.
- Kurucu veya kurucular Türk vatandaşı olduğu için TC kimlik numaraları yeterli olurken yabancı ortaklar olması durumunda pasaport numarası ile kayıt olabilir. Ancak vergi dairesine fiziki başvuru yaparak vergi numarası edindikten sonra MERSİS’e kayıt olmalıdırlar.
- MERSİS’ten aldığınız şirket ana sözleşmesinin çıktısını noterin onaylaması gerekir; eğer işlemleri muhasebeciniz gerçekleştiriyorsa ona noterden vekalet vermeniz yeterlidir.
- Sözleşme onayı için MERSİS’ten alacağınız takip numarası ile notere başvurabilirsiniz.
- Onaylı sözleşmeyle birlikte bankaya giderek ticari hesap açtırın. Sermayeli şirket açmak isterseniz sermayenizin 4’te 1’ni bankaya yatırmanız gerekir; açıldıktan sonra paraya konulan bloke kalkacaktır.
- Son olarak ticaret sicil müdürlüğünden onaylı defterlerinizi teslim almanız gerekir. Bundan sonrasında ise şirketiniz resmen kurulmuş olur. Ayrıca İnternet Vergi Dairesi’nden e-vergi levhanızın dijital kopyasını alabilirsiniz.
- İşyeri olarak gösterdiğiniz adrese vergi dairesi memurları ziyarete gelecektir. Size bildirilen saat ve tarihte bu konumda olmanız son derece önemlidir.
Limited Şirket Nasıl Kurulur?
Süreç tüm şirket türlerinde benzerlik gösterse de bazılarında birtakım değişiklikler söz konusudur. Limited şirketleri tek ya da daha fazla ortağınız varsa tercih edebilirsiniz. Sermaye ile kurulan bir şirket türü olması nedeniyle minimum sermaye limitleri yıllık bazda artırılır. 2023’ün sonuna kadar en az 10.000 TL olan minimum sermaye, 2024 itibariyle 50.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bankaya %25’ni yatırmakla birlikte, %0.04’ünü de Rekabet Kurumu Payı olarak vermeniz gerekir. Limited şirket kurarken yukarıdaki başvuruları yapmadan önce aşağıdaki belgeleri de hazırlamalısınız:
- Kurucu/kurucuların noter imzalı onaylarını içeren ana sözleşme
- Ortaklar arasından biri müdür sıfatında görev alacak ise kişinin görevi kabul ettiğine dair yazılı beyanı
- Müdürler kurulunda tüzel kişiliği temsil eden biri bulunuyorsa, o tüzel kişilikten alınan noter onaylı karar
- Şirket sermayesi ayni mal teşkil ediyorsa maddi değerinin ilgili bilirkişilerce kişilerce beyan edildiği mahkeme kararlı raporlar
- Ayni mal üzerinde herhangi bir kısıt olmadığına dair sicil yazısı
- Ayni sermayedeki taşınmazların fikri mülkiyet haklarının olmadığına ilişkin sicil kaydı
- Devir alınan ayni sermaye için devrine dair yazı
- Müdür sıfatıyla görev alacak kişi/kişilerin imza beyannameleri
- Rekabet Kurumu Payı’nın ödendiğine dair banka dekontu
Anonim Şirket Nasıl Kurulur?
Anonim şirket kurmak için gerekli sermaye 50.000 TL’den 250.000 TL’ye yükseltilmiştir. Anonim şirket kurmak isteyenlerin ise hazırlaması gereken evraklar bu şekildedir:
- Kurucu/kurucuların noter onaylı imzalarının yer aldığı ana sözleşme
- Sermayenin ¼’ünün bankaya yatırıldığını gösteren dekont
- Rekabet Kurumu Payı’nın yatırıldığını gösteren dekont
- Ayni sermaye ortaya konulmuş ise bu taşınmazların maddi tespiti için mahkemeden verilen değerleme raporu
- Ayni sermayede kısıtlama olmadığını gösteren sicil belgesi
- Ayni malın fikri mülkiyet değerlerini gösteren yazı
- Devir alınan ayni varlıklar için kurucular arasındaki durumunu gösteren belge
Bakanlık vb. resmi kurumların görüşüne tabi ise görüş/izin yazısı - Yönetim kurulu üyeleri arasında pay sahibi olmayan var ise durumu kabul ettiklerine ilişkin beyan
- Yönetim kurulunda tüzel kişi bulunuyorsa, ilgili tüzel kişilikten alınan kararın noter onaylı örneği
- Şirketi temsilen görev alacak kişi/kişilerin imza beyannamesi
Şahıs Şirket Nasıl Kurulur?
Şahıs şirketleri hem kuruluş hem de kapatma işlemleri açısından pratik şekilde yönetilebilen şirket türleridir. 1-2 gün gibi kısa süre içerisinde açılışı yapılabilmesinin yanı sıra e-Devlet üzerinden bile gerçekleştirilebilir. Şahıs şirketi kurmak isteyen kişiler TC kimliklerinin noter onaylı örneği, vesikalık fotoğraf, muhasebeciniz işlem yapacak ise noterden verdiğiniz vekaletname, imza beyannamesi ile imza sirkülerini açılış başvurusu yaptıktan sonra bağlı olduğunuz ticaret sicil müdürlüğüne götürmeniz gerekir.
Evraklardan önce İnteraktif Vergi Dairesi adresine tıklayıp e-Devlet şifreniz ile giriş yapın. Başlat→Mükellefiyet İşlemleri→İşe Başlama Bildirimi sekmesine tıklayın. Faaliyet kodu, işyerinize ait bilgiler, stopaj ödemeleri, varsa işçi bilgileri gibi bilgileri yazıp başvuruyu tamamlayın. Yine aynı şekilde işyeri adresine gönderilen yoklama memurlarının kontrolünden sonra şirketiniz resmen açılmış olur.
