İçindekiler
Şahıs Şirketi Nedir, Özellikleri Nelerdir?
6102 sayılı Ticaret kanununa göre şahıs şirketleri en az 1 kişi ile kurulabilen, tüzel kişilik sıfatı taşımayan ve en az 1 gerçek kişi kurulabilen işletme türüdür. Genellikle ortaklar ile kurulmamasına rağmen bazı çeşitlerinde ortaklı kurulması mümkündür.
Kurarken maddi ve ayni sermaye koymaya gerek yoktur. 3. kişilere borçlardan ve şirket giderlerinden hem kurucu hem de ortaklar şahsen, malvarlığıyla sorumludur. Ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi gelir-gider farkıyla orantılı olarak artar. Şahıs şirketi özelliklerini aşağıdaki tabloda daha net görebilirsiniz:
| Özellikleri |
|---|
|
Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?
Ticaret kanunu 124. maddesinde anonim, limited, kollektif, kooperatif, komandit türlere ayrılan şirketler sermaye şirketi olup olmamasına göre değerlendirilir. Kollektif ile komandit şahıs firmasına dahil edilirken limited, anonim ve kooperatif sermaye şirketleri vasfını taşır. Sermaye şirketi grubuna girmeyen şahıs firmaları ise kendi içerisinde adi, kollektif ve komandit türlerine ayrılır.
Tüzel kişilik sayılmayan, en temel ticari yapılanma modelini oluşturan adi şirketler, borçlar kanunu kapsamında olmaları sebebiyle şirket borçlarından şahsi malvarlığı ile sorumludur. Bununla birlikte kuruluşta şirket ana sözleşmesine ihtiyaç yoktur. Tüzel kişilik sayılabilen kollektif şirketler ortaklar ile kurulurken borçlardan yapılan sözleşmeye bağlı olarak eş sorumlu olabilir. İki gerçek kişi ile açılan komandit türünde ise ortaklar borçlardan sözleşmeyle sınırlı veya sınırsız sorumlu olabilir.
Şahıs Şirketi Ünvanı Ne Olur?
Şahıs Şirketi Vergileri Nelerdir?
Şahıs şirketi gelir vergisi ödemekle mükelleftir. Gelir vergisine ek olarak gelir geçici vergi, katma değer vergisi (KDV), damga vergisi ve stopaj olmak üzere dört ayrı vergiyi ilgili tarihlerde beyan ederek öder. KDV, aylık olarak KDV beyannamesi ile beyan edilirken aylık gelir gider farkla bağlantılı şekilde ödeme çıkar veya devreder. Ayrı şekilde beyan edilmeyen damga vergisi beyan edilen vergilerle birlikte ödenir. 10 işçiden fazla çalışanı olan işletmeler stopaj vergisini muhtasar beyanname ile aylık öderken az olan 3 ayda bir beyan eder.
3 ayda bir ödenen gelir geçici beyanname Kasım, Şubat, Ağustos, Mayıs’ta yılda dört defa ödenir. Böylece gelir vergisinden düşülebilir. Esas mükellefi olunan gelir vergisi ise yıllık olarak 25 Mart’a kadar beyan edilip mart ve temmuzda 2 taksitle ödenir. Şahıs şirketi vergi dilimleri, yıllık gelir gider farkıyla netleşen kar oranıyla bağlantılı şekilde %15-40 arasında değişir. Kademeli vergilendirme sistemi en büyük dezavantajı sayılır. Değişen şahıs şirketi vergi oranları yıllık olarak devlet tarafından güncellenerek düşürülüp yükseltilebilir. Buna göre şahıs şirketi vergi oranları 2024’e göre bu şekildedir:
| Şahıs Şirketi Gelir Vergisi Oranları |
|---|
|
0-110.000 TL %15 110.000-230.000 TL %20 230.000-580.000 TL %27 580.000-3.000.000 TL %35 +3.000.000 TL %40 |
Şahıs Şirketi Yıllık Ciro Limiti Ne Kadar?
Vergi usul kanunu, tacir sıfatını taşıyan işletmeleri defter tutma şekillerine göre iki şekilde gruba ayırır. Şahıs firmaları 2. sınıf tüccar sayılmaları nedeniyle işletme defteri tutarlar. Ancak yıllık belirli ciro limitlerinin dışına çıkarsa 1. sınıf tüccar konumuna gelecekleri için işletme yerine bilanço usulüne göre defter tutmaları gerekir.
Dolayısıyla limitin geçildiği yılı takiben e-defter uygulamasına geçmek zorundadırlar. Geçilmemesi halinde GİB’in idari yaptırım cezası ile karşılaşabilirler. Limitler yıllık olarak güncellenir. 2024’te şahıs türünden limitede ve işletme defteri yerine bilanço usulüne göre defter tutması gereken mükelleflerin 2023’teki alış tutarı 890.000 TL, satış rakamlarının ise 1.270.000 TL’yi geçmesi gerekir.
Şahıs Şirketi Nasıl Açılır?
Artık işlemlerin çoğunun online olması sayesinde süreç oldukça kısalmıştır. Gerekli belgeleri temin edip e-Devlet üzerinden şahıs şirketi kurma imkanı sayesinde neredeyse 1 gün gibi kısa süre içerisinde resmi olarak şirket sahibi olabilirsiniz. Kollektif ve komandit şirket türlerinde şahıs firması açmak için ise yine başvurunuzu çevrimiçi olarak MERSİS üzerinden yapabilirsiniz. Bununla birlikte muhatap olacağınız yetkili merci ise işyeriniz veya home ofis çalışmak istiyorsanız evinizin bulunduğu bölgedeki vergi dairesi olacaktır. Bununla birlikte işlemleri muhasebeciniz yapacak ise belgeleri kendisine vekaletname ile birlikte vererek yapabilirsiniz. Öte yandan her şeyi tek başınıza yapmak da o kadar zor değil. Öncelikle belgeleri temin etmelisiniz. Şahıs şirketi için gerekli evraklar bu şekilde sıralanabilir:
- TC kimliği ile fotokopisi
- Vesikalık fotoğraf
- İşyeri olarak kullanacağınız yerin tapusu veya kira kontratı
- MERSİS veya e-Devlet üzerinden oluşturduğunuz başvuru formu (MERSİS No Nedir, Nasıl Alınır?)
- Noter onaylı imza beyannamesi (İmza Beyannamesi Nedir, Nasıl Alınır?)
Yukarıdaki belgeleri hazırladıktan sonra adi şirket açılışı yapmak isterseniz İnteraktif Vergi Dairesi platformuna e-Devlet bilgileriniz ile giriş yaparak “İşlemler” başlığı altındaki “Sicil Bildirimleri” bölümüne, ardından “İşe Başlama Bildirimleri” alanına tıklayın. Burada karşınızı 5 adımdan oluşan bir dijital form çıkacaktır. Formu eksiksiz bir şekilde doldurup onaylayın.
Sonrasında vermiş olduğunuz cep telefonuna SMS ile vergi memurlarının işyeri adresinize geliş tarihini bildiren yoklama mesajı gelecektir. Verilen tarihte işyerinizde bulunduğunuzda hazırladığınız belgeleri kontrol etmeye vergi memurları gelir. İşlemin ardından şirketinizin açılmış sayılır, ancak ticaret siciline tescil ile resmiyet kazanır. Kollektif ve komandit şirket açacaksanız benzer şekilde MERSİS üzerinden kayıt olarak başvuru yapmanız gerekir. İşe başlama vergi levhanızı ise Dijital Vergi Dairesi’inden online olarak alabilirsiniz (Vergi Levhası Nedir, Nasıl Çıkarılır?).
Şahıs Şirketi Kurduktan Sonra Yapmanız Gereken İşlemler
Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti 2024
Şahıs Şirketi Avantajları/Dezavantajları
Şahıs şirketi mi? Limited şirket mi? Kararsız kalanlar ticari hedefleri, büyüme stratejilerini, faaliyet gösterilecek sektör hangisi gibi konuları gözden geçirebilir. Dolayısıyla şahıs şirketi kurmak bütünüyle avantajlı ya da dezavantajlı değildir.
Öte yandan takibi ve yönetiminin kolay olması, daha az risk barındırması, diğer şirket türlerine dönüştürülebilir olması gibi yönlerden bakıldığında başlangıç yapmak için en uygun basamak olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ayrıca ilk kez ticarete başlayanlar için de kendini deneme fırsatı sunar. Artı ve eksi yönlerini daha rahat görebileceğiniz aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz:
| Avantajlar | Dezavantajları |
|---|---|
|
|
Son olarak aşağıda konuyla ilgili en çok merak edilen soruların yanıtlarını da öğrenebilirsiniz:
Artık vergi dairesine bizzat gitmeye gerek yoktur. İlk önce İnteraktif Vergi Dairesi ve MERSİS’ten online başvuru yapmak, sonra ticaret sicil müdürlüğüne gitmek gerekir.
Kanunen sigortalı çalışırken şirket kurmanın önünde engel yoktur. Bununla birlikte çalıştığınız yerde işvereniniz ile yaptığınız iş sözleşmesinde kurmamanızı gerektiren bir madde varsa kurmanız işten çıkarılma nedeni olabilir.
Şirket açan tüm mükelleflerin BAĞ-KUR’a sigorta primlerini yatırması şarttır. Aksi halde borç olarak birikir.
Vergi levhası alarak şirket kurabilecekleri gibi serbest meslek erbabı olarak e-SMM keserek faaliyetlerini sürdürebilir.
Her bankanın istediği belge farklılık gösterebilir. Ticari hesap açtırmak için başvurduğunuz bankalar genellikle aşağıdaki belgeleri talep edebilir:
- İmza beyannamesi/sirküleri
- Ticaret sicil gazetesi kuruluş ilanı
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Vergi levhası
- Ortaklık var ise noter onaylı sözleşme
- Bağlı olduğunuz odadan alacağınız faaliyet belgesi
